Tun Tum Special Session of the Parliament a Bill sawi hlawh tak leh Bill an chhawp chhuah tur zingah an Chhawpchhuah hmasak ber tur leh Opposition zawng zawng deuhthaw te pawhin a an duh hi eng chiah nge a nih le. 

Kum 27 dawn liam ta H. D. Deve Gowda hun lai Sept 1996 khan he Bill hi put luh a lo ni tawh a Bill Pending zingah pending rei ber pawl te zing a mi a ni. Sawrkar tin deuhthaw hian passed tumin hma an lo la tawh thin a, mahse a hlawhtling thei meuh lo, opposition party ten an duh loh vang ngawr ngawr ni lo, A passed Tu party hming that bik an hlauh luat vang a ni ber mai. 

Chuti chuan UPA kaihhruai sawrkar khan kum 2010 ah Rajya Sabha ah a passed thei ta hlauh mai a, mahse chu tah chuan a la tang tih ta char char a ni. 

Women's Reservation Bill [The Constitution (108th Amendment) Bill, 2008] kan tih hian India ram a hmeichhia te hian mipa te ang a kawng engkimah rualkhai zawk leh chan tha zawk an chan ve theihna tur a atum ber chu a ni a, India ram a hmeichhe nekchepna nasa lutuk tak a tang hian hmeichhia te dinhmun chawikan tumna a ni ber mai. India ramah hian hmeichhe rahbehna a nasa em em a, keini Chhinlung chhuak ten hmeichhe kan nekchepna ai mah a nasa hian Vaiho phei chuan an nekchep nasa in an dinhmun a hniam zawk nasa em em ani. 

Women Reservation Bill chu:

Lok Sabha ( Lower House) leh State leh UT Assembly inthlan reng reng ah za zel ah 33% chu hmeichhia te tan a hauhsak a ni dawn a, hmun thum a then a hmun khat tihna a nih ber chu. Hei hian Lok Sabha leh Delhi ah bik chuan Hmeichhia Quota bik ah pawh ST, SC leh OBC tan a dah hranpa leh dawn a ni. India ram hi mi thenkhat ten Hindu firfiakna hmun le Hindu Lalram din tum na ang hial in chhuah chhe ve thin mah se, chutiang a tih tum pawl pawh awm ve thin bawk mahse, Sakhuana a mi tlem zawk leh hnam tlem zawk te tan chanvo hauhsak bik tamna ber ram a ni ve tho bawk a ni. 

He Bill hian Passed a nih a Act puitling a nih atangin kum 15 chhung chauh ( Term 3 ) chauh a awh dawn a, kum 15 liam hnu ah pawh hmeichhia te dinhmun a la tha tawk lo ni a hriatna a awm chuan Parliament ah vek pawhsei theih a la ni cheu ang. 

Hmeichhe Bial bik hi a ngai reng a kha hmeichhe bial an ni dawn bik loa, rotation ang in Hmeichhe bial kan in nih chhawk dawn a nih chu.


He Bill hi kan mamawh reng em

Hmeichhia te hian intluk tlan an duh chuan, mipa seat hi chuh ve mai se, hetia seat hran kan pek hian kan intluktlan loh zia lantirtu a ni zawk. Pawh kan lo timai thei, he Bill hian hmeichhe leh mipa intluktlanna lam ai mah in Hmeichhe te dinhmun chawisan tumna lam a kawk zawk a, mipa ai a hmeichhe dinhmun chhe lutuk chawikan tumna a ni, India ram a hmeichhe dinhmun hniam zia hi sawi hian a siak lo a, Khawvel ram dangah chuan Hmeichhia te dinhmun a tha em em a, mipa nen a an danglamna bik a awm lo a, ram changkang zawkah chuan Hmeichhia tan seat hauh sak a ngai ve lo, an hmeichhia te dinhmun saw a tha em em ani. Mahse kan ram ah hian han en i la, India ram pum chu sawi loh Mizoram State ah chauh pawh en i la, Hmeichhia MLA ni thei khawp a in fit leh dinhmun tha mipa han el pha hi an tlem em em a, a awm chhun pawh hi an tling tlem em em ani. Lairam ringawt pawh hi tehkhin nan han en i la, Kan Lai hmeichhia te zingah Alinery Lianhlawng, Pi Sangchin Cinzah leh PI KB Vanhawi te bak hi MLA han chu ngam tur hi an awm mang lo. Mipa lam erawh Ticket hian min daih lo a nih hi. Kan hmeichhia te erawh chu kawng engkim ah an hnu fual em em ani. 

Hmeichhia te hi ram leh hnam tundin nan an pawimawh ber :

Kan Chhinlung Chhuak hnam nihphung ah chuan Mizo, Lai, Kuki etc hi en i la Mipa hi phuntungtu ang a ngaihna a len em em Lai hian, kan fate enkawlna lamah hian mipa hian kan thawh hlawk lo khawp mai, Hmeichhia te hi kan fate an tet sen lai atang a an puitlin thleng a enkawltu an ni a, Hmeichhia fing leh lehkhathiam leh remhria hi kan mamawh nasa zual bik em em ani. Nu in a zirtir that fa leh Nu in a enkawl mumal loh fa chu an mizia leh dinhmun ah a hriat em em ani. 

Chuvang chuan hmeichhia dinhmun a San chuan hnam dinhmun a sang a, Hmeichhia rilru a changkan chuan ( silhfen ni lo in) hnam a changkang a ni. 

Chhinlung Chhuak te hi China lakah kan tlawm a, kan toan chhia a, Kawl lakah kan tlawm a, phai ram tha zawng zawng kal San in , Tlang ram ah kan awm a, kan him emaw kan tih lai in, British lak ah kan tlawm a, awmbeh in kan awm a, tun thleng in Chhinlung chhuak te hi ram pathum ah kan awm phah ani. Keini mipa te hnamdang lakah kan tlawm Lai zawng zawng khan, kan hmeichhia te chuan kan hnam puan, kan hnam thawnthu leh nunphung zawng zawng kha an lo vawng nung reng a, tun thleng hian chung te chu kan la kawl reng ani. 


Lairam le Lai miphun caah 

Salai C. Vanramdinmawi

Post a Comment

Powered by Blogger.