Mizo pa ropui, Mizo zinga B.A pass hmasa ber pahnih zinga pakhat,, thu leh hla khawvelah phei chuan a hming dai tawh ngai lo tur, Father of Mizo Poetry an lo tih hial, Aizawl lal Hrawva chuan,
‘Pianna lam thu ka chhui lo,
Hming pawh hriat a ngai chuang lo.
Thinlung lam a dik phawt chuan,
Mi ropuiah ka ngai thin.’ a lo ti a. Hrawva hian mihring nun a hriat chian rualin, tunge he khawvel ram zauva, dinhmun in ang lo tak tak te zingah hian mi ropui dik tak chu a hrechiang hle a. Hausakna, sum leh pai emaw thiamna leh finna, larna leh hmingthanna, hmelmhatna leh thil neihah te emaw a teh lova, he mihring mihrinnaa a thinlunga mi ropui a tih leh a ngaihhlut ber chu thinlung lama dik a ni.
Kan ngaihhlut zâwng
Kan chenna hmun leh ram te, rilru sûk thlêk leh chîm chin a zir tein kan ngaihhlut zâwng hi khawvel hmun hrang hrangah pawh hian a in ang lo nuaih awm e. Kan ngaihhlut zâwng (value system) dik loh avanga ram pum thlenga a nghawng thui theihzia pawh kan hmu chiang hlein a rinawm.
Khawvel lehlam leh kan nun hi a inthlunzawm vek tawh a, kan ngaihsân zâwng te chu social media leh internet lamah kan hmuh te hian a kaihruai ta hle. Mi lar te, hmel leh pian nalh te, khawsa thei leh in leh lo leh thil nei ropui tak tak te chu, abikin mhalaite zingah lawm an hlawhin, kan idol, kan entawn, kan nih châk leh kan ngaihhlut te a ni fer fur ta mai.
Ni e, a phu leh a mha te chu chawimawia ngaihsân tur pawh an ni na meuh mai. Amaherawhchu, chu mi bâka kan ngaihhlut zâwngin kan nun a nghawng lam reng reng kan chhût pha lo va, kan ngaihhlut zâwng chuan kan ngaihhniam zâwng a hring tel a, abikin mhalaite zingah kan chenpui te emaw kan vela mi te hial pawh ngaihhlutna châng kan hre tawk ta lo niin a lang. Hausa leh lâr, mi hriat hlawh te kan chhuan a, kan pak huam huam laiin, mahni aia hniam ve leh chhawnga kan hriat, mi rethei leh chhumchhiate erawh an hmelhriat nih ringawt pawh kan zak leh lawi mhin a nih hi.
Nun mawlmang têah ropuina
Heng kan sawi tâk te nunah chauh hian mihring ropuina hi awmin kan hria a, kan inngaihsan siaka, kan inchhuan siaka, mihring chu mihring a nih maina hmuna ropuina lam ngaihtuah lovin, din chawp leh bel chawp ropuina chu kan ngaihlu ta zawk niin a lang.
Khawsak harsa ve tak, midangte neih ang pawh nei zo lo. Mahse, siamtuin a siam dân ang ngêi a, a nun chhungrila rinawmna leh dikna nunpui tlat a, a phâk tâwk leh theih tâwka a sur a sa hnuaia a hmaa tihtur awm apiang hlen a, tu khaw hriatpui loh a, chawimawi emaw phût lêt neih lam pawh ngaihtuah chhin ngai hlek lo, kilkhata midangte tana mhatna lo chhuah ve mang mang mhin te, midangte vawn tura an ban lo phar fan fan mhinte nuna hmangaihna leh tlawmna nun ropui chu a ni hlu leh ngaihhlut tura chu.
Mahse, chung mite chuan hriat an hlawh ve lo va, târ chhuah leh pho lan te, ngaihsan te pawh an hlawh ve hek lo. Chuti chung chuan siam an nih angin an nunga, a tirtu tirh chhan chu an hlenchhuak mai a ni.
I kiang lawkah khân
He nun dawrawm zetah hian kan hmangaihte leh kan tâna hlu em em te hi, kan tâna an hlutzia hrilhna hun kan ngah lo hle a. Khawvelina mi ropuia a ngaihte, mi lar leh langsar te, khawvelin a chhuan leh mawi a tihte lam thlir lovin, kan kiang lawka kan chhungte, mhiante an ni emaw, keini aia hniam ve leh chhawnga kan ngaih, kan lo ngaihhniam ve ngawih ngawihte nuna ropuina te, tlawmna nun te, hmangaihna leh lainatna inphum tam tak te hi chhiar thiam ve ila. Kan chhevela kan mihringpuite hlutna hi hrefiah ila, ngaihhlut tur kan zawnna lamah hian hmun sâng leh hla tak tak thlir kher lovin, kan chheh vêl maiah hian khawvela mi hlu ber berte chu an lo awm reng a ni.
Mihring hlutna hi sum leh pai leh dinhmunah innghat lovin, mihring nun hrim hrimah hian hlutna a awm a, nun mawlmang ber berah pawh ropuina tam tak a awm a ni tih kan hmuh fiah hunah chuan, nun hlimna thuruk chu nang leh kei hian kan chhar chhuak dawn a lo ni.
‘I chheh vêl maiah khân, ngaihhlut tur tam tak an awm reng asin.’
Post a Comment