PASALȚHA RAM CHHUAK HMUAKTUTE HLIM AU RAWL
( An lawmin an va hlim hawr hawr em! Chu! An lawmna au rí rì râwi râwi reh ri riaï riaï rî pawh bengah a châm vêng vêng mai!)
Tluangtea Hnamte
7 Nikir Thla, 2021(Thawhțanni)
Ziaka thil vawng țha thlip thlep ta lo chuan a hun leh ni a kum tak sawi mai turin ka hriat rêngnain a tlin ta lo tawp mai. Mahse, khang hun laia lo hâl nia mei vâp lêng kawng bo vin, in a tih kâng palh hlauthawn thua mahni in țheuh vênga chawhtawlh leh pawnchhe huh inchhawpa, In chung chhip zuma kan țhut vang lai hun a nih avang khan, kha ti laia kan khuaa in tam ber kha chu a bang dâp, a chung di a la nih miau avangin, a lo berah pawh khawnvartui pawl hma (1990) hmalam chu a ni phawt mai.
Kum khat chhunga kan mizo hun țhen zinga hun nuam bera an sawi favâng hun tawp lâm, thlasik hun thlen hma deuh si; 'Thlasik rim nam țan' tirh lãi a ni a. Upain an sawi dân chuan he ti lai hun hi, "Sachhe thau hun lai", an ti țhin. Buh hmawr a hmin țan a, ram ngaw thingchang rah (thingsemim) tla chhar tur duhthusam a tam a awm a. Ngaw dai reh hnuaia ei zawng ramsate tan pawh he hun tluka hun duhawm hun dang hi a awm leh tawh chuang awm lo ve. Kha tih hun laia kan khaw pasalțha k'u Hranga leh a țhiante sairam chhuah thu chanchin leh buh hmawr hmin țan tir leh thingchahrah tlân nghalpui thau nelh nawlh, kan khaw pa sûm lian bêra an sawi Pu Hualzika sûm ruk zeta lian an kah thu leh kan khaw khawt chhuah dâia kan lo hmuah chanchin hlui liam tate kha a ni han seprawtui ka tum ni.
Tin, heti hia ni a, khatia zanriah kan ei kham fel awr tihah khân, kan khaw kawtchhuah ațanga hla vak lo Mauhâk mual kan tih mai ațang chuan, kan khaw pasalțha k'u Hranga aw tih hriat tak mai chuan hlado a han chham fân kal raih mai a. Hlado chham ri hria apiangte chu kawtchhuah lam pan chuan, kan tlân khawm sung sung a. Eng dang vang mah a ni lo, hetia kawtchhuah pâna kan tlân khawm chhan hi. Nimin lama kan khaw pasalțha k'u Hranga leh a țhiante favâng buh hmawr hmin tlân nghalrual chang tura kan khuain thlawhma kan neihna hmun Mualphir rama sairam chhuakte khan eng sa emaw tak kapin, saruang zawna hlawtling takin kan khua an rawn lut dawn a ni tih rinna thuhmun kan neih vang a ni.
Khaw mipui tam zawk ten kawtchhuah lungdawh kan thleng tawh ang tihah chuan, k'u Hranga leh a țhiante meichhêr êng pawh chu lo hnai zelin an hei ha hui ha rite pawh chu a hriat theih rei ruai tawh. Khaw mipui kalkhawmte kan phûr zia leh kan khaw pasalțha K'u Hranga leh a țhiante lo thlen hun kan nghakhlel tlân zia tak teh kha aw!
Saw leh! K'u Hranga leh a țhiante chu nghalpui sûm ruk zeta lian, rawțhingmau airo bul chhah tep tawpa zawn thên nawlh nawlhin an lo lang ta pheu mai! K'u Hranga leh a țhiante nghalpui rawn zawn kan han hmu chiah chu, mipuite kha kan va han sahawk nasa teh lul em! Naupang hote ringawt kha he mi țumah hian kan sahawk a ni lo. Nula tlangval, nu leh pa, a tar a zurin a ni kan khaw pasalțha k'u Hranga leh a țhiante ram chhuak hlawhtlinga lo haw hi kan lo lawm ni. Nula țhenkhat lawm luat avanga lo zuang tawr tawr tawk lah bo lo.Țhenkhat lawm leh hlim luat avanga lo nui țe tuar tuar nen.Tlangval țhenkhat kutchang lo hâm ri rawi rawi tawk awm bawk nen! Kan khaw pasalțhate hlawhtlinna zanah meuh chuan a khaw chimin kan chim a ni ber e.
Kan khaw pasalțha k'u Hranga leh a țhiante hlawhtling tak maia an rammu an lo haw zâna khati tak maia kan khaw mipui kan lawm êm êm chhan kha, tun hnuah hian a ni a lawmawm chungchuan zia ka hriatthiam ve tak chauh ni.
Kumpui lingleta kan hnathawh kan thlawhhmaa buh leh bâl dimna leh timna nei hlêk lo va min suasam saktu nghalrual zinga a pikhawi nghalpui kan khaw pasalțha k'u Hranga ngei maiin a han sai thlu dur mai kha lawm lo rual kan ni lo. Chuti ni lo se, kan thawhrim rah sêng tur rêng awm lovin nghalrual lungrual infâwk khawm khân min kamram zawh sak vek dawn a sin!
Khami țuma khati tak maia kan khaw pasalțha ram chhuak hlawhtling taka lo hawte lawma kan khaw mipui kan lo pung khawm kha kan tiha mawi ngawih ngawih a ni. Nghalpui chunga thalfang thlahtu a nih avanga kan khaw nula ten duhsak fal taka vaihlo zial, hnâng rim nam châk ruh tui tawk tak mai, k'u Hranga iptepuia an thun sak mawlh mawlhte kha tu han thik phak rual hi a ni mawlh lo. Kan khaw pasalțha k'u Hranga a ni miau va! Kan khaw tana mi hlu a ni.
Hetah hian i ti tawp phawt teh ang: hei hi kan thawnthu chhiar zawh tak hlawt phêna thil inphum ru chu a ni.
Ni rei lote liam taah khan kohhran hoten kan aiawha duhtaka kan rawih lai mi duhawm tak takte kan chân a. Zep nâk emaw a na kan tiin kan ui ngawih ngawih a, kan mittui a hul thei lo a nih hi! Khawvelah la awmin lei dânin min la phuar bet miau si, tu dem theih va ni suh.
Mahse, heti zawng hian kan thil thlir dân i han thlak thleng daih teh ang. Lungngaihna mittui aiah lawmna mittui biangah a luang zawk ngeiin ka ring.
Van kohna chhanga khawvel (lo) mihringte, (buh) Setana (nghalpui) lak ata chhan chhuak tura Krista Pasalțha rammua ram chhuak te chuan, an rammutna hmun (Khawvel) atanga hlawhtling taka hawin an khua (Van khawpui) an pân a nih kha! He leiah mah kan pasalțha ram chhuak hlawhtling taka lo hawte lawm tura khaw kawtchhuah lungdawha khaw mipuite kan inhawr khawm mup mup a nih ngai chuan, a pasalțha ram chhuak hlawhtling taka hawte lawm tur hian Van khawpui khi eng tiang taka nasain inbuatsaih ang maw le?
Krista pasalțhate kan sûna, an lei taksa thlâna zalha kan vui liam takte khan, lei dân ațanga teh chuan 'min kal san' ta chu a ni ngei mai. Anmahni ngai leh uia kan țah mittui a tla a nih pawhin, lei dâna kan teh miau avangin a mawh lo ve. Mahse, kan sûnna mittui sên ral aiin, a pasalțhate rammu haw lo hmuaktu, Van khawpui lawmna mittui far khi a chim chin a sang zawk ngei ang tih hi i ring bur teh ang u.
"Aw chatuan khua a lo var hunin,
Hmangaih vanga rawng an bawl sak țhin;
Chhandamtu Lalpa nen chuan,
Hlim leh lawm takin an intawk ang;
Thlaraubo Lalpa hnena an hruaite zawng zawng nen
Chatuanin hlimin an leng za ang"
A tlangkawm nan chuan he thu tawite hi ni teh se; "Lalpa ram tana martar tlak rawngbawltu ruaitu kohhran zinga kan la tel ve hi mi vannei kan va ni em!" tihte mai hi.
Post a Comment